Denizdeki biyoçeşitlilik tehdit altında, korumak için teşvik şart

Başak Nur GÖKÇAM

Küresel iklim değişikliği, yeryüzündeki tüm yaşam alanlarını olumsuz etkilemeye devam ediyor. Bu süreçte yaşanan değişimin etkilediği alanlardan biri de deniz ekosistemi. Araştırmalara göre, deniz akvaryumu ticaretinde her yıl 2,15 milyar dolar değerinde 55 milyon deniz organizması satılıyor.

Küresel balıkçılık açısından büyük değere sahip olan Deniz Akvaryumu Ticaretinde (MAT) hem endüstrinin sürdürülebilirliğinin korunması hem de mercan resiflerinin korunmasının teşvik edilmesi ise şart. Bu kapsamda Portsmouth Üniversitesi tarafından yapılan son çalışma ile balık ve omurgasızların sayısına yönelik bir küresel tahmin raporu oluşturuldu.

Science Advances dergisinde yayınlanan rapora göre şu anda dünya çapında 8 bini aşkın perakendeci ve 6,7 milyon denizcilik meraklısı olduğu tahmin edildi. Nüfus artışları ve ülkelerin zenginliklerindeki artış göz önünde bulundurulduğunda ise bu sayının 2100 yılına kadar 45 milyona çıkacağı düşünülüyor.

Besin amaçlı balıklara kıyasla akvaryumlar için ticareti yapılan türlerde kilogram başına düşen para değerinin çok daha yüksek olduğunun belirtildiği raporda, ton balığı balıkçılarına kilogram başına 3 dolar kazandırırken, MAT balıkçılarında ise bu fiyatın kilogram başına 148 dolar olduğu belirtilmiş. İki ayrı alandaki 145 dolarlık fark, MAT balıkçılığın küresel ekonomideki değerini en güzel gösteren kıyaslamalardan biri olarak gösterilebilir.

Mercan resiflerinin korunması gerekiyor

Yüksek değerli balıklar ve organizmalar da dahil olmak üzere bilinen tüm deniz türlerinin yüzde 25’inden fazlasının mercan resiflerinde bulunduğu göz önünde bulundurulduğunda, resiflerin insanlar için hayati bir öneme sahip olduğu ortada. Bu noktada uyarıda bulunan bilim insanları, akvaryum ticaretinin küresel iklim değişikliği ve diğer stres faktörlerinin tehdidi altında olduğu konusunda uyarıyor.

Deniz Akvaryumu Ticareti için iyileştirme önerileri

Deniz Akvaryumu Ticareti’nin değişim yaratma gücüne sahip olduğunun altını çizen Prof. Watson, MAT’ın daha sürdürülebilir hale gelebilmesi için şu önerilerde bulundu:

– En fazla risk altında olan ve stok yönetimine dahil edilenlerin tür stok değerlendirmesi yapılmalı

– Ölüm oranlarına değinilmeli l Yerel mercan resiflerini koruma ve restorasyon programları desteklenmeli

-Ton balığına benzer sistemlere ihtiyaç duyulan yönetim yapılmalı

-Bunların uygulanmasına yardımcı olmak için Adil Ticaret/MSC sertifikasyon tarzı sistemi başarılı bir şekilde tanıtılmalı